ทำไมต้องพรบ อาหารและโภชนาการ ชุมชน
พูดถึงเรื่องอาหารการกินในวิถีชาวบ้านเป็นเรื่องใหญ่ แขกไปใครมา ก็มักถามเป็นเรื่องแรก กินข้าวหรือยัง การต้อนรับขับสู้ ที่สำคัญก็ไม่พ้นเรื่องของการกินเราต้องยอมรับว่า คนไทยนั้นเป็นวิถีของเกษตรกร เรื่อง ข้าวปลาอาหารนั้น ไม่ต้องห่วง มีอยู่ล้นเหลือตั้งแต่อดีตกาลมา ส่วนเรื่องของการปรุงนั้น นับเป็น Soft Power ที่สำคัญของคนไทยความลึกในวิถีการปรุงอาหาร การกินนั้นล้วนเต็มไปด้วยเมนูคุณภาพทั้งสิ้น ไม่ว่าจะเป็นต้มยำกุ้ง หรือต้มข่าไก่ ที่ในระดับโลกต่างยกย่องว่าเป็นซุปที่ดีที่สุดในโลก และอาหารในระดับท้องถิ่น ที่เป็นภูมิปัญญา ในแต่ละภาคก็เช่นกัน
ในยุคปัจจุบัน วิถี ชีวิตการทำมาหากินเปลี่ยนไป การทำงานก็เปลี่ยนไป การอยู่การกินล้วนยากลำบากขึ้น โลกของทุนนิยมบริโภคนิยม ต่างถาถมมา เมนูแต่ละอย่างก็ยากที่จะแยกแยะ ถึงพิษภัย โทษต่างๆของอาหารไม่ว่าจะเป็น เปรี้ยวจัดหวานจัดมันจัดเค็มจัด อาหารแปรรูป หลายๆชนิด ที่คนอายุรุ่นผม อาจตามไม่ทัน องค์ความรู้ด้านโภชนาการ ก็ไม่ได้มีมากนัก พอพูดถึงเด็กรุ่นหลังๆ ผมจำได้ครั้งหนึ่ง พาหลานที่มีวิถีอยู่ในกรุงเทพฯ ไปดูทุ่งนา ชนบท ผมนึกขึ้นได้ว่าเด็กรุ่นนี้อาจไม่รู้จัก ต้นข้าว ผมเลย บอกหลานว่าข้าวสวยที่กินทุกวันอยู่ในหม้อหุงข้าวก็คือ ท้องทุ่ง นี้แหละ ปรากฏว่าหลานหัวเราะขำกลิ้งส่ายหัวบอกไม่เชื่อ แม้แต่อุปกรณ์ในครัว เช่นกระต่าย เดี๋ยวนี้ก็ไม่รู้จัก เด็กอีสาน หลายคนไม่รู้จักคีไฟ พอพูดถึง สภาพความเป็นจริงในปัจจุบัน ตำบลที่ผมอยู่อาศัย ในฐานะที่ ทำงาน เกี่ยวข้อง กับ ท้องถิ่น ก็พบว่า มีเบาหวานความดันหรือที่เรียกว่าโรค ncd เต็มไปหมด ผมไปงานศพน่าจะเกิน 90% ของผู้วายชนม์มีจำนวนมากขึ้น อย่างอธิบายไม่ได้ ซึ่งผู้เสียชีวิตส่วนใหญ่ ตายด้วยโรค ncd ทั้งนั้น ในแต่ละปี อาจจะมีหมดอายุขัยเพียง 1-2 คนเท่านั้นสำหรับประชากร 11,000 คน มีผู้สูงอายุ 15% และผู้พิการอีก 5%
สิ่งที่อยากถาม ก็คือว่า แล้วยังไง ใครรับผิดชอบ หรือนี่คือยะถากรรม ประชุมครม. นัดแรก ดีใจที่มีมติ เรื่อง Soft Power เราบอกว่า ประเทศไทยจะเป็นครัวโลก เราคือหนึ่งใน 22 ประเทศ ทั้งโลก เป็นผู้ส่งออกอาหาร ในระดับโลก เรามีนักท่องเที่ยวเข้าสู่ประเทศไทยลาว 12.4 ล้านคน ถ้า คิดเป็นกินข้าว คงได้ราว 650 ตันต่อวัน ในแง่ของมาตรฐาน เรามีมาตรฐานอยในสินค้าสำเร็จรูป เรามีมาตรฐานอุตสาหกรรมในสินค้าเครื่องใช้ไม้สอยต่างๆ เรามีพรบเยอะแยะมากมาย ด้านสาธารณสุขเรามีพรบสาธารณสุข เรามีพรบอาหารและยา แต่เรายังไม่มีพรบอาหารและโภชนาการชุมชน เราไม่มีคำตอบ ถึงมาตรฐานของร้านอาหาร การปรุง อาหารในโรงแรม ผู้ประกอบการอาหาร ในศูนย์พัฒนาเด็กเล็กอาหารในโรงเรียนประถมศึกษาและมัธยมศึกษา เราบอกว่าเรากระจายอำนาจลงสู่ท้องถิ่นหรืออปท ต้องถาม จริงหรือเปล่า ณวันนี้ ท้องถิ่นจะซื้อนม ต้องรอใบแจ้งจัดสรรจากเบื้องบน การจัดสรรนมล่าช้า สิ่งที่เรียกว่า แหล่งน้ำ ก็ มีหน่วยงาน กรมน้ำ กรมอุทกพัฒน์ กรมชล ต่างๆ ณปัจจุบันอาจตอบไม่ได้ว่าขอบเขตของการกระจายอำนาจนั้นท้องถิ่นมีอำนาจจริงๆหรือเปล่าแค่ไหนอย่างไร
วิถีชีวิตและความเป็นอยู่ของคนไทยนั้นไม่เหมือนฝรั่งมังค่า ที่จะมานั่งล้อมวงกันแชร์ปัญหา แบ่งความรับผิดชอบแล้วนำไปปฏิบัติ คนไทยมักถนัด ดูเขาทำ ฟังเขาพูด "กูว่าแล้ว" เป็นหลัก เป็นหลัก มิฉะนั้น สภาชุมชนอาหาร และโภชนาการ จึงยังไม่ได้ผลในทางปฏิบัติมากนัก สิ่งที่ได้ผลที่ผ่านมา และเป็นอยู่ ก็คือเรื่องของกฎหมายหรือพรบที่เกี่ยวข้อง เมื่อมีหลักยึด ย่อมมีคำสั่งการมีแนวปฏิบัติ และการมอบหมายการกระจายความรับผิดชอบ การพัฒนา ก็เป็นไปตามกรอบที่ควรเมื่อมีประเด็นสั่งการแนวทางใหม่ ก็ขับเคลื่อนเป็นหลัก ด้วย ข้อกฎหมายพรบ เราไม่ได้พูดถึงสิ่งที่มีอยู่แล้วและไม่เหมือน พรบอาหารและยา และไม่เหมือน พ.ร.บสาธารณสุข แต่เป็นพรบที่ รับผิดชอบ ต่อเด็ก ต่อนักเรียน ต่อวัดต่อชุมชน และมาตรฐานที่มองได้และเห็นชัดในเรื่องของอาหารและโภชนาการ เห็นต่างประเทศ เขาอยากขายยางรถยนต์ มิชลิน เขายังดั้นด้น สร้างมาตรฐานรับรอง อาหารมิชลิน เราที่กล่าวว่า เป็นครัวโลก มีรายได้หลัก เกือบ 30% จากการท่องเที่ยวเงินเข้าประเทศ แล้วยังไงล่ะครับ บ้านผม เขาไม่ถือว่าเป็นงานบุญนะครับ หากเจ้าภาพไม่มี
